Raport NASK-u: AI może zmieniać sposób wykonywania pracy na 5 mln stanowiskach pracy w Polsce

W Polsce 30,3% wszystkich miejsc pracy - około 5,08 mln stanowisk pracy - jest podatnych na konsekwencje wprowadzenia systemów generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI), co oznacza, że zdania wykonywane w ich ramach mogą ulec zautomatyzowaniu lub przekształceniu , w najgorszym scenariuszu niektóre miejsca pracy mogą ulec likwidacji.  

Takie są najważniejsze wyniki badań zawartych w raporcie pt. „Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy” zaprezentowanym w czerwcu 2025 r. przez rządowy Instytut NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy). To największe do tej pory badanie, które objęło zagadnienie sposobu reagowania Polaków na AI, i kwestię zagrożeń dla miejsc pracy.

Autorzy raportu posługują się pojęcie generatywna sztuczna inteligencja (GenAI). Uznają ją jako podzbiór AI „skupiony na tworzeniu treści”, „klasyczna AI analizuje, GenAI kreuje”.

Z liczby 5,08 mln stanowisk pracy, które są w różnym stopniu podatne wyodrębniono te, które są najbardziej podatne (tzw. przedział 4). Stanowią około 817,5 tys. stanowisk pracy, co odpowiada 4,9% wszystkich. Wśród tych najbardziej podatnych znajduje się zawód pracownika biurowego. 71,2% wśród tych pracowników wykonuje zawody podatne na wpływ GenAI. Niemal połowa (47,2%), to zawody o bardzo wysokiej podatności na automatyzację.

Kobiety są znacznie liczniej reprezentowane w grupach podatnych na GenAI we wszystkich przedziałach wiekowych.

Autorzy wyjaśniają czynniki, od których zależy faktyczny zakres zmian, jakie mogą mieć miejsce w obrębie danych miejsc pracy pod wpływem zastosowania AI. Otóż zależy to od tego, jak dużą część zadań wykonywanych  w danym miejscu pracy w danym zawodzie stanowią zadania podatne na automatyzację.

Autorzy zastosowali cztery przedziały (tzw. gradient-y) oznaczające stopień podatności od 1 do 4. 

• Przedział 1 (niska podatność) obejmuje 7,32% wszsytkich pracujących w Polsce, czyli około 1,2 mln osób, które wykonują zawody, w których tylko wybrane zadania mogą być wspierane przez GenAI.

• Przedział 2  obejmuje 9,55% wszystkich pracujących, co przekłada się na około 1,6 mln etatów. 

• Przedział  3 obejmuje 8,58% zatrudnienia, czyli blisko 1,4 mln miejsc pracy. 

• Przedział  4 (o wysokiej podatności) dotyczy 4,89% pracujących, czyli 817,5 tys. miejsc pracy (w tym wypadku większość zadań / obowiązków może zostać zautomatyzowana lub przekształcona przez GenAI). 

Skala wdrożeń sztucznej inteligencji w polskich przedsiębiorstwach

9,4% pracujących zadeklarowało, że w ich miejscu pracy zostały już wdrożone narzędzia GenAI, 19% przyznaje, że ich firmy mają plany wdrożeń. Z kolei pracownicy z 44,5% firm zadeklarowali, że ich firmy nie planują wdrożeń. 

Obawy o przyszłość

Badano również reakcje pracowników na zjawisko AI. 22,9% pracujących obawia się „redukcja zatrudnienia, likwidacji miejsc pracy oraz zastępowanie ludzi”. Najbardziej wpływu AI obawiają się ci, którzy postrzegają swoje stanowisko jako narażone na wpływ AI (29 proc.). Spora część pracowników postrzega potrzebę przebranżowienia - 33% wśród tych których miejsca pracy cechuje wysoką podatność na wpływ AI.

Kobiety (24,5%) nieco częściej niż mężczyźni (21,5%) wskazują redukcję zatrudnienia jako najistotniejsze ryzyko związane z AI. 

W zakresie wieku, ci poniżej 45 roku życia (około 25%) najczęściej dostrzegają zagrożenia. Najwięcej obaw mają również pracownicy biurowi (29,8%), a najmniej pracownicy wykonujący prace proste (17,7%) oraz przedstawiciele władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (19,1%).

Młodsi pracownicy (15–24 lata) są bardziej otwarci na technologie, ale też bardziej zestresowani ich wpływem – 39,9% z nich przewiduje konieczność przebranżowienia.

Źródło: Troszyński, M., Berg, J., Gmyrek, P., Kamiński, K., Konopczyński, F., Ładna, A., Nafradi, B., Rosłaniec, K. (2025). Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy. Raport badawczy. Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy; https://www.nask.pl/indeks